Vangkooi voor vee

Vee op de Jister  

Via de kwelder kom je vanzelf op de hoger gelegen zomerdijk. Buiten het broedseizoen, in de periode van 15 juli tot 15 maart, kun je de wandeling verlengen met de rode route (3 km). In het broedseizoen kun je vanaf de zeedijk van de vogels genieten. Aan het eind van de zomerdijk, aan de oostkant van de kwelder, zie je een moderne vangkooi staan. Op deze plek was vroeger de jister, een centrale melkplaats. De jister was een omheind stuk land waar de koeien en schapen werden gemolken.   De omheining bestond uit ijzeren buizen die aan betonnen palen waren bevestigd. Hier werden de koeien met een touwtje om hun hoorns aan vast gemaakt. Op de grond lagen tegels om te voorkomen dat het vee in de zachte kwelderbodem wegzakte.   Op de kwelder graasde het vee van meerdere boeren. Dit was een gemeenschappelijk systeem. Iedere dag werd om vier uur ’s middags het vee naar de jister gedreven om te laten melken. De eigenaren van de koeien of schapen moesten stipt om vier uur aanwezig zijn. Waren ze later dan kon het gebeuren dat het vee weer was losgelaten. Dan moesten ze in de uitgestrekte kwelder zelf op zoek naar hun vee om het te melken. Tegenwoordig gebruikt de veehouder de nieuwe, moderne vangkooi om het vee op te halen bij hoogwater of als ze weer naar stal gebracht moeten worden.  

Luister in deze podcast naar Andries Kingma. Hij is veehouder en pacht samen met familie al vijfendertig jaar de kwelder van It Fryske Gea. Hij vertelt op een koude dag in februari hoe de boeren in de jaren ’50 hun vee op de jister molken. Ook legt hij uit hoe het vee veilig blijft als de zee bij een storm over de kwelder spoelt.  

Deze bezienswaardigheid is onderdeel van de Wandelroute Peazemerlannen van It Fryske Gea. Klik hier voor de volledige route.