De Waddenzee is de laatste echte natuur van Nederland. Weer, wind en water creëren hier steeds opnieuw een bijzonder landschap van slikken, kwelders, duinen, geulen en zandplaten. Dit enorme getijdengebied is van belang voor miljoenen vogels en vissen. Je vind er grote roofdieren als de gewone en grijze zeehond en soms bruinvissen. Maar neem je de tijd en kijk je zorgvuldig, dan zie je nog veel meer. Ontdekken, ervaren en onderzoeken worden beloond in Waddenzee Werelderfgoed.
Werelderfgoed Waddenzee is in Nederland verkozen tot ‘Mooiste natuurgebied’. De Waddenzee is één van de laatste grote getijdengebieden waar natuurkrachten hun gang kunnen gaan. Iedere keer wanneer je er komt, is het anders. Water, slib en zand verplaatsen zich met elk getij. Via het stelsel van geulen, prielen en slenken vallen slik en zandplaten droog waar zeehonden rusten en vogels foerageren. De zeebodem lijkt kaal, maar zit vol leven.
Uitzicht Geul en Hors
© routeyou.comLangs de Mokbaai naar de Geul, door de duinen via het Vlak naar Paal 9 over het strand naar de Horsvlakte en tussen de Horsmeertjes...
Lauwersmeer
© Merk FryslanRondje Lauwersmeer voert je door het unieke en prachtige landschap van Nationaal Park Lauwersmeer.
Bij eb zie je de planten die in zout water kunnen leven, zoals blaaswier, knotswier en zeesla. Op de kwelders aan de randen van de Waddenzee vind je pionierssoorten als slijkgras en zeekraal. Zij houden slib vast, waardoor de kwelders ophogen en ook andere soorten een kans krijgen. Zeeweegbree, schorrenzoutgras en zeepostelein bijvoorbeeld, maar ook lamsoor dat de hele kwelder paars kleurt als het bloeit.
Algen en wieren zijn de belangrijkste zuurstofmakers op de wereld. Belangrijker bijvoorbeeld dan de regenwouden. De microscopisch kleine algen geven de platen van het wad hun kenmerkende kleuren, van felgroen tot goud. Het voor het oog minder aantrekkelijke koffiebruin komt van kiezelwieren. Geen vervuiling dus, maar belangrijk voedsel voor de wadkslakken, slijkgarnalen en nonnetjes. De wadbodem kan op een vierkante meter tienduizenden wormen en schelpen bevatten.
Nonnetjes leven net als andere schelpdieren, kreeftachtigen en allerlei wormen in holen en gangen in de zeebodem. Ze verraden hun aanwezigheid met sporen als de grillige hoopjes zand die wadpieren naar boven werken. In plassen water kun je garnalen, krabben en zeesterren vinden. Mosselen en Japanse oesters kunnen grote banken vormen, soms samen met andere schelpdieren en zeepokken.
Waddenkust
© Marcel van KammenTussen Zwarte Haan en de pier van Holwerd ligt een van Europa`s grootste kwelders met dobben, zomerpolders en zilte graslanden. Verken vanuit Kweldercentrum Noarderleech dit Eldorado voor zoutminnende flora en fauna.
Aan de voet van de Kobbeduinen sta je oog in oog met het robuuste kwelderlandschap van Schiermonnikoog. Dé plek waar je kunt zien hoe de natuur steeds opnieuw nieuw land maakt.
Bij Den Oever is in de haven, aan de voet van de Afsluitdijk, een fraaie uitkijktoren gebouwd. Dit Waddenbelevingspunt geeft een uniek uitzicht over het Waddenzee UNESCO Werelderfgoed en natuurgebied 't Oeverse Schor en de Leidam, waar zomers de grootste lepelaarkolonie van Europa te vinden is.
Beleef de dynamiek van de Wadden. In de ongerepte en ruige natuur op de zuidpunt van Texel ontstaan steeds nieuwe landschappen. Wandel verder naar het noorden en geniet van de veranderende landschappen.
Echt donker is het bijna nergens meer. Met zijn intense duisternis is Dark Sky Park Lauwersoog een prachtige uitzondering. Kom sterrenkijken, vleermuizen ontdekken of doe het ‘donkerste fietspad’ van Nederland.
Volg de Waddenkustlijn naar het oosten en de begrippen stilte en verlatenheid krijgen een bijzondere lading. Laat alles achter je en ervaar de vrijheid van de Boschplaat.
Het rijke bodemleven verklaart de miljoenen foeragerende vogels die zich met de vloedlijn verplaatsen. Een indrukwekkend gezicht. Wulpen bijvoorbeeld, kanoetstrandlopers, scholeksters, verschillende meeuwen- en eendensoorten en lepelaars. Kluten houden zich vooral op in de kwelders. De Waddenzee is als een kruispunt. Veel vogels maken er een tussenstop op hun trekvlucht van en naar Afrika, Canada of Siberië. Andere overwinteren of broeden in het waddengebied. Ze maken gebruik van de beschermde rust- en broedgebieden, zoals het vogeleiland Griend en de vogelboulevard op Texel.
Met het opkomende tij veranderen de verhoudingen. Nu veilig voor vogels, gaan de garnalen, heremietkreeften en krabben op zoek naar voedsel op de zeebodem. Er stroomt veel nieuw voedsel binnen, van bacteriën tot vissen. De Waddenzee is kent een complex voedselweb van soorten die elkaar nodig hebben. Net als voor trekvogels is de Waddenzee voor veel vissen een onmisbare schakel. Het is een kraamkamer voor onder meer schol, schar en kabeljauw. Maar er zijn ook soorten die hun hele leven in de Waddenzee doorbrengen, zoals grondels, bot en botervissen.
Zeehonden signaleren vissen al op een afstand van honderd meter. Met hun snorharen voelen ze de kleinste bewegingen in het water. Jagend halen ze met gemak een snelheid van 35 kilometer per uur. Kieskeurig zijn ze niet, ze passen hun menu aan het aanbod aan. Net als bruinvissen. Zeehonden en bruinvissen zijn de grootste predatoren van de Waddenzee.
De grijze en gewone zeehond zijn weer normale bewoners van het Wad geworden en wellicht gaat dat ook gelden voor de kleine inheemse walvis. Waar zeehonden in grote getale rusten op zandbanken, kost bruinvissen spotten iets meer moeite, maar hun rugvinnen worden weer steeds vaker gezien.
Het bijzondere van Waddenzee Werelderfgoed is ook dat je geen vliegtuig of duikpak nodig hebt om het te ontdekken. De natuur laat zich goed beleven vanaf de randen van de Waddenzee. Maar je kunt ook over de bodem van de zee lopen of droogvallen met een zeilboot om er midden in te staan. Een intense ervaring die je altijd bijblijft.
