Sterrenkijken met Koen
Categorieën
-
Koen van Waddensky
Je gids naar de sterren
Het Waddengebied is een van de laatste plekken in Nederland waar het nog écht donker wordt. In een wereld vol licht blijft de nacht hier de baas. De sterren schitteren zoals ze bedoeld zijn. Nieuwsgierig naar dat zeldzame donker gingen we naar Lauwersoog. Historicus en sterrenexpert Koen van den Driesche van Waddensky nam ons mee op reis door de ruimte, gewoon vanaf Het Wad.
Koen van Waddensky | onze sterrengids
Als kind stond Koen al in de tuin naar de hemel te turen, op zoek naar de beroemde komeet Halley. “Ik weet nog dat ik nachtenlang naar boven keek, in de hoop dat ik haar zou zien,” vertelt hij. Die fascinatie werd zijn vak. Hij kent de bewoners van de hemel inmiddels als goede buren: sterren, planeten, meteoren, satellieten en sterrenbeelden. Ze zoeken elkaar regelmatig op. Sinds 2017 deelt Koen zijn liefde voor de sterren via Waddensky. Met wandelingen, cursussen en lezingen nodigt hij mensen uit om de donkerte van De Wadden zelf te ervaren en te ontdekken waarom echte duisternis zo waardevol is voor ons, de natuur en alles wat leeft.
“ Met zijn groene laser plukt hij de sterrenbeelden moeiteloos uit de nacht, als goede buren die hij bij naam kent ”
Op pad onder de sterrenhemel
We starten bij het Lauwersnest in Dark Sky Park Lauwersmeer. Het is stil. Onze ogen wennen aan het donker. Koen neemt ons mee op pad. We lopen langs het Planetenpad, vanaf de zon bij de vuurplaats naar Mercurius tot en met Neptunus. De modellen staan op schaal, zodat je afstanden en groottes in je pas voelt. “Hier besef je pas hoe groot ons zonnestelsel eigenlijk is,” legt Koen uit. “En dat wij daar maar een heel klein stukje van zijn.” Elke meter vertelt iets over tijd en ruimte.
Koen laat de hemel praten. Met zijn groene laser plukt hij de sterrenbeelden moeiteloos uit de nacht, als goede buren die hij bij naam kent. “Kijk, daar, het Grote Vierkant van Pegasus,” wijst hij. We haken in bij Pegasus en gaan door naar Andromeda, Perseus, Cassiopeia en Cepheus. Het zijn figuren uit de Griekse mythologie, een klassiek verhaal over liefde en redding dat laat zien hoe deze sterrenbeelden met elkaar verbonden zijn.
“ “Zie je dat vage, wazige vlekje daar?” “Dat is het verste object wat je met het blote oog kunt zien.” ”
Met het heelal als kompas
Dan flitst er een vallende ster, een brokje ruimtepuin dat kort oplicht en verdwijnt. De Melkweg ligt als een lichte baan boven ons. Soms schuift er een satelliet voorbij. “Zie je dat vage, wazige vlekje daar?” vraagt Koen. “Dat is het Andromedastelsel, het verste object wat je met het blote oog kunt zien.” We leren navigeren aan de hand van het steelpannetje. Trek de lijn van de pan naar de Poolster en je weet waar het noorden ligt. Een kompas in de lucht. Google Maps kan uit.
We vragen Koen wie zijn favoriete hemelbewoner is. Hij hoeft niet lang na te denken. “Saturnus,” zegt hij. Door de telescoop zien we Saturnus zelf – de ringen lijken haast onwerkelijk. Ook Jupiter toont zich met een paar manen in een keurig rijtje. “En ik heb ook een zwak voor de tijdelijke passanten,” zegt hij, terwijl er een satelliet langzaam voorbij glijdt. We bedanken Koen, we bedanken de nacht, en dan stuurt het ritme van de duisternis ons zachtjes terug: naar huis, naar bed.
-
Zelf op pad met Koen?
Donkerte moet je meemaken. Ga mee met Waddensky: maak een sterrenwandeling, stap aan boord voor een sterrenvaartocht, ga eten met planeten, of kies voor een cursus of lezing.
De donkerte van de Wadden
Nergens in Nederland voelt de nacht zo puur als hier. Over De Waddeneilanden of langs De Waddenkust: overal fonkelen sterren, de Melkweg staat helder, en soms laat zelfs het Noorderlicht zich zien. In het gebied liggen twee officiële Dark Sky Parken: Lauwersmeer en De Boschplaat (Terschelling). Hier ademt de nacht in haar eigen ritme. Dat voel je.
Beleef donkerte
Waarom donker telt
Donker is meer dan mooi. In Nederland wordt echte duisternis steeds zeldzamer. Het Waddengebied is een van de weinige plekken waar het nog echt donker wordt (zie foto). Kunstlicht verstoort onze slaap, jaagt dieren op de vlucht en maakt de sterren onzichtbaar. Echte donkerte brengt rust: beter slapen, minder prikkels, ruimte in je hoofd. Voor dieren is het essentieel voor oriëntatie, voortplanting en voedsel zoeken. Wie Het Wad lief heeft, geeft het donker terug.
Bekijk de actuele metingen
-
Koen's tips om te sterrenkijken
Koen deelt op zijn website heldere tips over de sterrenheel, telescopen en handige apps. Handnig voor thuis én als je naar het Waddengebied komt
