Wat vond er eigenlijk plaats in de Tweede Wereldoorlog in het kustgebied van Friesland? In het bijzonder: de luchtoorlog in het kust- en Waddengebied. Met deze uitgebreide fietsroute langs het Noarderleech, ontdek je de bijzondere gebeurtenissen in de omgeving. Maak een reis door de tijd en ga op ontdekkingstocht langs Friesland in oorlogstijd.
Je begint deze ruim 33 kilometer tellende fietstocht in Marrum (Zeedijk 8). Van daaruit begint je ontdekkingstocht richting de bunker van het Noarderleech. Onderweg kom je vele interessante plekken tegen, allemaal met een bijzonder verhaal. Zoals de aanleg van een oefenterrein voor de Duitse bezetter, oorlogsgraven van onbekende soldaten óf neergestorte Amerikaanse vliegtuigen. Benieuwd wat je allemaal tegen zal komen? Kijk hieronder voor een handig overzicht maar stap vooral op de fiets én trek dit bijzondere stukje Waddengebied in.
Let op: buit…
Wat vond er eigenlijk plaats in de Tweede Wereldoorlog in het kustgebied van Friesland? In het bijzonder: de luchtoorlog in het kust- en Waddengebied. Met deze uitgebreide fietsroute langs het Noarderleech, ontdek je de bijzondere gebeurtenissen in de omgeving. Maak een reis door de tijd en ga op ontdekkingstocht langs Friesland in oorlogstijd.
Je begint deze ruim 33 kilometer tellende fietstocht in Marrum (Zeedijk 8). Van daaruit begint je ontdekkingstocht richting de bunker van het Noarderleech. Onderweg kom je vele interessante plekken tegen, allemaal met een bijzonder verhaal. Zoals de aanleg van een oefenterrein voor de Duitse bezetter, oorlogsgraven van onbekende soldaten óf neergestorte Amerikaanse vliegtuigen. Benieuwd wat je allemaal tegen zal komen? Kijk hieronder voor een handig overzicht maar stap vooral op de fiets én trek dit bijzondere stukje Waddengebied in.
Let op: buiten de Zeedijk kan je niet fietsen. Dit stukje zul je even moeten lopen. Bijvoorbeeld wanneer je vanaf het Kweldercentrum naar de bunker loopt óf het laatste stukje van de route.
Het Lage Noorden is dé ontmoetingsplek aan de Friese waddenkust voor kunstenaars, omwonenden, fietsers en wandelaars, kampeerders, logeerders, levensgenieters en kunstliefhebbers.
Ga je op pad in Noard-Fryslân Bûtendyks? Start dan je bezoek bij Kweldercentrum Noarderleech. Daar kun je op een leuke manier kennismaken met het natuurgebied. Het centrum informeert bezoekers over de natuur en historie van het Noord-Friese kustgebied.
De bekende bunker van Noarderleech. Vlakbij de zeedijk van Hallum kwamen de Duitsers een oefenveld voor bommenwerpers aanleggen. Het oefenveld behoorde bij de Fliegerhorstkomandantur op de vliegbasis Leeuwarden.
In het najaar van 1940 is bij het Vijfhuizen een uitzichttoren op de zeedijk gebouwd om uit te kijken naar vijandelijke vliegtuigen. De wachtposten verbleven in een barak die stond op het land van P. Porte.
Op de begraafplaats van de Hervormde kerk van Hallum bevinden zich drie oorlogsgraven van militairen uit de Tweede wereldoorlog.
Bij Herjuwsmawei 2 stort op 24 augustus 1944 een Amerikaanse B17 neer. Ontdek hier het bijzondere verhaal.
Een pleisterplaats voor een tussenstop. Deze kleine, knusse theetuin en tevens rustpunt in het prachtige terpdorp Ferwert. Genieten van het buitenleven met een kopje koffie of thee.
Hegebeintum is een klein dorpje in Noordoost Friesland dat bekend staat om zijn hoge terp. De terp van Hegebeintum is de hoogste van Nederland met bijna 9 meter.
Fraai gelegen op het landgoed 'Harsta State' in Hegebeintum, vind je in de Harsta Hoeve een gastvrij onderdak, waar je ongestoord kunt genieten van een goede nachtrust na bijvoorbeeld een stevige fietstocht.
B&B Bij De Pastorie bij Dokkum. Prachtige B&B met volledige privacy! Appartement met eigen entree, twee slaapkamers, woonkamer met nostalgische keuken. Tevens Studio met Terras voor 2 personen. Ontbijt wordt bij u in het appartement geserveerd.
Rustpunt de Jister, Rustpunt de Jister is gevestigd in een terpdorp te Reitsum. Hier wordt nog actief melkvee gehouden. In 2022 zijn we van twee locaties naar een gegaan en melken nu 150 koeien...
Hartelijk welkom op minicamping De Blijer Wadden, onze camping bestaat uit 18 ruime kampeerplaatsen en 3 ingerichte camping pods ( trekkershutten ). De camping is voorzien van een mooi nieuw verwarmd sanitair. Gelegen in het prachtige waddengebied!
Rustpunt oan'e flappe is gelegen te Farebuorren in het terpenlandschap van noord oost Friesland. Het is gevestigd in een traditionele kophalsromp boerderij, die in het jaar 1774 is gebouwd. Na diverse...
De theetuin van Kleine-Lijn Goede koffie of verse thee met een heerlijk stuk huisgemaakte taart. Aandacht voor het interieur en de tuin. Een prachtige winkel met producten uit eigen atelier. Handgemaakt en van natuurlijke materialen.
Tussen Stationsweg 3 en 4 kunt u het kerkhof bereiken waar een onbekende RAF vlieger is begraven. Op dinsdag 14 juli 1942 spoelde een onbekende Sergeant van de RAF (Engelse luchtmacht) aan op de kwelders bij Ferwert.
Welkom bij Vegotel, een zeer milieuvriendelijk hotel welke een alledaags vegan ontbijt inclusief kaas- zuivel en vleesvervangers serveert. Gevestigd in een boerderij uit 1885 aan de Zeedijk te Blije en grenzend aan het Waddenzeegebied.
Boven op de dijk ziet u het wadden- en kweldergebied waar bemanningsleden van de Stirling van 7 juni 1942 zij geland met hun parachute.
In het huis wat stond bij Zeedijk 13 Ferwert woonde de familie De Roo. Zij hadden een Joodse onderduiker. Bij het opruimen van het vliegtuigwrak van de B17 daar vlak bij werd een Duitser bij hen ingekwartierd.
Ontdek het liggende fotokunstwerk midden in de Ozingadobbe, de plek waar de paarden in 2006 ingesloten raakten.
Het Lage Noorden is dé ontmoetingsplek aan de Friese waddenkust voor kunstenaars, omwonenden, fietsers en wandelaars, kampeerders, logeerders, levensgenieters en kunstliefhebbers.
Het Lage Noorden is dé ontmoetingsplek aan de Friese waddenkust voor kunstenaars, omwonenden, fietsers en wandelaars, kampeerders, logeerders, levensgenieters en kunstliefhebbers.
Je passeert het nieuwe gemaal De Heining met vispassage en buitendijkse zoet zoutovergang. Informatie hierover vind je in het Kweldercentrum. Bij de aanleg van de buitendijkse watergang naar de Waddenzee zijn Duitse oefenbommen gevonden.
Na ongeveer een kilometer zie je het Kweldercentrum van It Fryske Gea. Hier vind je informatie over Atlantikwall en de luchtoorlog in het Waddengebied.
Let op: het volgende punt staat niet op de bovenstaande routekaart maar is wel bereikbaar.
Lees het verhaal ‘Bunker en oefenveld Noorderleeg’
Lees het verhaal 'Luchtpost Vijfhuizen'
Net voor de N357 passeer je het tramweg tracé van het voormalige Dokkumer Lokaaltje. Rechts beelden de gebouwen van het voormalige station (nu een garage) een trein uit. In WO2 zijn de spoorlijn en treinen diverse malen beschoten en gebombardeerd.
Lees het verhaal ‘Begraafplaats Hallum’
Tussen Jouwsmabuorren 2 en 6 stond in de oorlog een huis waar op 11 December 1943 twee gewonde Amerikaanse piloten zijn binnengebracht en later door de Duitsers afgevoerd. Hun vliegtuig stortte neer bij de zeedijk bij Ferwert.
Bij Jouwsmabuorren 9 staat een deel van motor van een B17 die op de geboortedag van de oud bewoner van nr 9 neerstortte bij de Herjuwsmawei onder Marrum. 25 augustus 1944.
Lees het verhaal van het neergestorte Amerikaanse vliegtuig
Op het kerkhof van Ferwert zijn 3 Amerikaanse bemanningsleden begraven geweest. Zij waren op 11 december 1943 neergestort bij de zeedijk bij Ferwert. Ze zijn later herbegraven op de Amerikaanse begraafplaats bij Margraten. Op het oorlogsmonument op het Vrijhof is ook Joeke Andrae genoemd. Hij werd gefusilleerd omdat hij spullen uit de B17 van 11 december 1943 had meegenomen. Zijn verhaal vind je verderop in de route bij Zeedijk 8 Ferwert, het huis waar Joeke woonde.
In de opvaart die je net voor Hegebeintum gepasseerd bent is op 9 februari 1945 is het vrachtschip van Bouwe van der Woude beschoten in de Jislummer vaart door geallieerde jagers. Die middag hebben ongeveer 70 Engelse Spitfires en Mustang jagers van Fighter Command, die het escorteren van Amerikaanse bommenwerpers als taak hadden, onderweg gelegenheidsdoelen aangevallen en melden onder andere een aanval op een schip van 50 ton in de omgeving van Leeuwarden. Het kan zijn dat dit het schip van Van der Woude was, hij had zijn schip tussen Jislum en de Bolle Holle gelegd om inbeslagname te voorkomen. Zijn schip, de Nooitgedagt, was een steilsteven vrachtschip van 36 ton. Het schip was groen geverfd en die dag waren de zeilen gehesen om te drogen.
Rond 15:00 uur kwamen 4 jagers die rond cirkelden en daarna het schip met mitrailleurs beschoten. De schipper raakte dodelijk gewond en zijn 16 jarige hulp Keimpe Struiksma overleefde de aanval. Bouwe van der Woude is begraven in Burdaard.
Na ongeveer 100 meter vindt u in de berm een informatiepaneel over de Short Stirling die hier op 7 juni 1942 is neergestort. Van deze bemanning heeft iedereen de crash en de oorlog overleefd.
Lees het verhaal van het kerkhof van Blija
Hier kruis je de route van Historische terp naar terp van de toekomst (bij landmark Unema State)
Lees het verhaal van de Duitsers en de mist
Lees het verhaal van de gezinnen De Roo & Andrae (onlangs is op Zeedijk 8 een bord onthuld voor Joeke Andrae)
Dan ben je terug bij het begin: Zeedijk 8 in Marrum.
Download hier het volledige verhaal
Het Lage Noorden is dé ontmoetingsplek aan de Friese waddenkust voor kunstenaars, omwonenden, fietsers en wandelaars, kampeerders, logeerders, levensgenieters en kunstliefhebbers.
