De verborgen kant van de Waddenzee
Categorieën
-
Geheimen
van de Wadden
Unesco Wereldergoed de Waddenzee: het grootste getijdengebied ter wereld. Een plek met miljoenen vogels, een prachtige kust én natuurlijk de Waddeneilanden. Tegelijkertijd is het ook een gebied met een boel geheimen. Duik samen met Visit Wadden in deze ‘Geheimen van de Wadden’ en leer de verborgen kant van de Waddenzee een beetje beter kennen!
Leestijd: ongeveer 4 minuten
De slapende reus van de Waddenzee
Vijftig jaar geleden herkende een oliemaatschappij in de ondergrond van de Waddenzee een klassieke koepelstructuur, waar bovenin aardgas werd vermoed. Na een boring bleek het niet om een gasbel te gaan, maar om de Zuidwalvulkaan. De vulkaan ten zuiden van Vlieland die 160 miljoen jaar geleden actief was, ligt bedekt onder 2000 meter sedimentair gesteente. Met een omtrek van enkele kilometers en een kratertop van 1000 meter boven zeeniveau, was de Zuidwalvulkaan beslist geen kleintje. In haar actieve jaren waren de uitbarstingen kort en heftig met veel explosies. Als je een temperatuur meting doet in de ondergrond rondom de vulkaan, zul je merken dat de temperatuur dertig graden hoger ligt dan gemiddeld. Tot en met december 2020 werd in het Zuidwalgasveld boven de vulkaan gas gewonnen. Wat veel mensen niet weten, is dat ze jarenlang voor een deel op vulkaangas kookten. Of deze slapende reus ooit nog wakker gaat worden, zal de tijd ons leren.
Het vogeleiland Griend
In de Waddenzee, ten zuiden van Vlieland en Terschelling ligt het eiland Griend. Een dichtbegroeid gebied dat bestaat uit een kwelder, kleine duinen en aangelegde zanddijkjes. Eén van de weinige eilanden in het waddengebied waar de natuur nog de baas is. Dit is niet altijd zo geweest. In de middeleeuwen was het Griend nog groter dan het huidige Texel. In 1287 werd het eiland geteisterd door een overstroming: de Sint-Luciavloed. Daarop besloten de bewoners het eiland te verlaten. Sinds 1916 is het Griend beschermd natuurgebied, waar van begin april tot eind juli alleen vogelwachters mogen verblijven. Vanuit de vogelwachterspost bewaken ze het eiland en tellen ze de vogels.
Bron: natuurmonumenten.nl
De nieuwe bewoners
Tegenwoordig worden op het vogeleiland duizenden kuikens grootgebracht. Buiten het broedseizoen is het eiland een belangrijke trekpleister voor vogels die de Oost-Atlantische trekroute vliegen. Rondom het eiland treedt getijdeverlenging op. Op Richel, de zandplaat ten noordwesten van het Griend, is het twee uur eerder laag water dan bij de oostelijk gelegen Ballastplaat. Hierdoor kunnen trekvogels twee uur langer foerageren. Niet alleen de vogels hebben het Griend ontdekt, ook zeehonden zijn er te vinden. In 2008 werden er de eerste pups geboren. De grijze zeehonden liggen vaak achter de duinen in het noorden van het eiland.
Bron: natuurmonumenten.nl
Archeologische schatkist
Dat de Waddenzee geliefd is onder duikers, is helemaal niet zo gek. De afgelopen eeuwen zijn honderden schepen vergaan rondom de Waddeneilanden. Het getij zorgt ervoor dat deze scheepswrakken af en toe weer naar boven komen. Maar de bodem van de Waddenzee is niet per toeval een ‘scheepskerkhof’ geworden. Eeuwenlang fungeerde de Waddenzee als belangrijkste verbindingsweg tussen de Noordzee en de Zuiderzee. De voortdurend veranderende getijdengeulen, de vorming van zandplaten en de gebrekkige betonning, maakten deze vaarroute een enorme uitdaging voor scheepsvaarders. Veel schepen kwamen hierdoor vast te zitten op het Wad. Door de bedijking en de invloed van het getij, veranderen stromingen in de Waddenzee. Hierdoor worden verdwenen scheepsresten af en toe weer zichtbaar voor duikers. Maar hoeveel schepen er nog op de bodem liggen, weet alleen de Waddenzee.
Verder lezen
-
Te gast in de natuur
Te gast in de natuur
-
Trekvogels en de Wadden
Trekvogels en de Wadden
