Middag-Humsterland

In het groene Westerkwartier ligt het oudste cultuurlandschap van Nederland: het Nationaal Landschap Middag-Humsterland. Waar vroeger de zee tussen de eilanden Middag en Humsterland stroomde en de mensen vanaf de IJzertijd leefden op eeuwenoude woonheuvels. En wanneer je tegenwoordig het Groninger Waddengebied bezoekt, verraden de kronkelende weggetjes, het weidse landschap, de slingerende sloten en geultjes én de nog altijd bewaard gebleven wierden zijn rijke geschiedenis.  


Leestijd: ongeveer 5 minuten

Hoog en droog

De oorsprong van Middag-Humsterland gaat terug naar een tijd voor de jaartelling. Zandplaten onder de Waddeneilanden ontwikkelden zich tot kwelders met kweldergras. Een ideale plek voor de eerste bewoners en hun schapen en koeien. Het enige nadeel was dat de kwelders vaak overspoeld werden met zeewater. Om toch te kunnen leven op plekken die regelmatig overstroomden, bouwden ze brede heuvels. Hierop konden ze hoog en droog wonen. En doordat de zee steeds meer lagen slib op de heuvels achterliet, ontstonden de verhoogde woonheuvels. Wierden. Door een aantal grote inbraken van de zee ontstond in het jaar 800 de Lauwerszee. Het water dat vanuit de Lauwerszee via zijgeulen landinwaarts stroomde, doorsneed het land van Middag-Humsterland. Zo werden de twee schiereilanden Middag en Humsterland gevormd. Tussen 1200 en 1700 verdwenen de geulen die de twee eilanden van het vaste land scheidden langzaam en Middag en Humsterland werden weer één geheel. Tegenwoordig herinneren de gebogen vormen van de sloten en weggetjes je aan de nu dichtgeslibde wadgeulen tussen de eilanden.

Eeuwenoude woonheuvels

Alle karakteristieken van het oudste cultuurlandschap van Nederland zijn nog goed bewaard gebleven. De kronkelende sloten en wegen, het weidse landschap en natuurlijk de verschillende wierdendorpjes. Deze dorpjes zijn op veel plekken onderdeel gebleven van het hedendaagse leven. Bochtige klinkerpaadjes leiden je naar het centrum van vroeger. Vaak nog steeds het kloppende hart met winkeltjes en een dorpscafé. En ook al is er van de eerste kerken in Middag-Humsterland die werden gebouwd van hout, riet en leem niets meer over, in het midden van het dorp prijkt vaak een robuuste middeleeuwse kerk. Een woonheuvel in het wierdenlandschap Middag-Humsterland die zeker de moeite waard is om te bezoeken is Niehove. Vroeger de hoofdstad van Humsterland. Van bovenaf gezien is Niehove een soort spinnenweb. Alle wegen lopen naar het midden van het dorp. Wandelend over de smalle kerkenpaden waan je je even terug in de tijd. Want zoals je hier staat tussen de huisjes van rood baksteen, zo was het hier eeuwen geleden ook. Ezinge mag je ook niet overslaan. Op de rand van deze wierde balanceert een Romaanse zaalkerk met een vrijstaande toren. En wanneer je meer wil weten over de wierden, ben je in Ezinge op de juiste plek. Hier staat Museum Wierdenland. Naast de wierdendorpen is in Middag-Humsterland nog veel meer te ontdekken. Door het wonderlijke landschap kun je er mijlenver fietsen, wandelen en rondkijken.

Route: Welkom op de wierde: van opgravingen tot het mooiste dorp

Groningen is bezaaid met wierden: eeuwenoude kunstmatige heuvels die de bewoners van deze streek meer dan duizend jaar lang beschermden tegen het wassende water en waaraan het huidige Groninger landschap zijn huidige aanzicht dankt. Stap op de pedalen en ontdek het oudste cultuurlandschap van Noord-West Europa.

Afstand: 40.2 kilometer | Duur: 2 uren

Bekijk de route!

Meer ontdekken? - De leukste locaties bij het Westerkwartier

Verder lezen? - Ontdek ook deze verhalen over een Ode aan het Landschap

Mis niets!

Ontvang het laatste nieuws, de mooiste verhalen en de leukste routes van VisitWadden.