Hoogste terp van Nederland
Categorieën
-
Hegebeintum
Het landschap langs de Friese waddenkust is een van de oudste cultuurlandschappen van Europa. De eerste bewoners, die zich vanaf de 6e eeuw voor de jaartelling op de hogere delen van de kwelders vestigden, beschermden huis en have tegen het opkomende zeewater. Dat deden ze door de omringende grond te verhogen tot kunstmatige heuvels, de zogenaamde ‘terpen’, ‘wierden’, ‘wurten’, ‘warften’ of ‘værfter’.
Leestijd: ongeveer 5 minuten
Rijke geschiedenis
In de eeuwen daarna werden ze regelmatig verder opgehoogd met klei, mest en huishoudelijk afval. De meeste terpen hebben hierdoor een hoogte van 2-7 m boven NAP. Maar de terp van Hegebeintum spant de kroon, met 8.80 meter boven de zeespiegel.
Rijke geschiedenis
Armoe troef was het niet in de kuststrook van Noord-Nederland. Dat blijkt uit de vele gevonden gouden, zilveren en bronzen sieraden en munten. De vondsten wijzen op een lokale elite, met koning Redbad als bekendste figuur. Men liet maar al te graag zien hoe belangrijk ze waren en hoe goed ze het hadden.
Ook blijkt uit de vondsten dat van een isolement geen sprake was. De bewoners van de noordelijke klei onderhielden al in de vroege Middeleeuwen handelsnetwerken met Scandinavië en Engeland. En de vele Romeinse vondsten laten zien dat het gebied zelfs mondiaal meetelde. De Friezen waren niet alleen boer, maar ook zeevaarder en koopman. De overzeese handel bloeide en de Waddenkust behoorde tot een van de meest dichtbevolkte gebieden van Europa.
Vruchtbare terpaarde
Omstreeks het jaar 1000 begonnen boeren voor het eerst met het aanleggen van de zeedijken. In de volle middeleeuwen, zo rond 1200, werden de uitgestrekte kwelders stukje bij beetje verder ingepolderd.
Bezoekerscentrum
De terpen zijn in hun volle omvang blijven liggen tot het midden van de 19de eeuw. Toen zijn ze grotendeels afgegraven vanwege vruchtbare aarde, geschikt om armere landbouwgronden elders te bemesten. Hele terpen verdwenen op deze manier tenzij er een kerk bovenop stond. Zo bleef van de terp van Hegebeintum, oorspronkelijk ongeveer 9,5 hectare, alleen een steil en markant gedeelte over.
Bezoekerscentrum
Onderaan de terp is een bezoekerscentrum. Hier wordt het verhaal verteld van het ontstaan van het terpenland en van de afgravingen in de 19de en 20ste eeuw. Het is ook vindplaats van Beitske, de voorname vrouw die in de zevende eeuw in de boomstam werd begraven en nu te zien is in het Fries Museum.
Niet genoeg? Bezoek ook de reconstructie van het zodenhuis en het Yeb Hettingamuseum in Firdgum, maak kennis met Friese koningsschatten in Wijnaldum en ervaar het eigene van de voormalige Middelzee in Oude Bildtzijl. Meer info over de vier musea van Terpenland vind je hier. Er zijn zelfs plannen om buitendijks weer een terp te bouwen: de Terp fan de Takomst. Dat gebeurt bij de dorpsgemeenschap van Blija samen met project Sense of Place.
Route: wandelen langs de historie van Hegebeintum en Blije
Terpen zijn belangrijke verschijningen in het Friese landschap. Historisch gezien spreken ze tot de verbeelding, ze roepen vragen op als het gaat om archeologie en ze inspireren tot nieuwe plannen en ideeën op het gebied van kunst en cultuur. De route Van Historische Terp naar Terp van de Toekomst leidt je door een oud historisch verhaal naar deze locatie in het buitendijks gebied.
Afstand: 9,9 kilometer | Duur: 1 uur en 35 minuten
Bekijk de route!
Meer ontdekken? - De leukste locaties in de omgeving van Hegebeintum
-
Theetuin Kleine-Lijn
Theetuin Kleine-Lijn
De theetuin van Kleine-Lijn. Goede koffie of verse thee met een heerlijk stuk huisgemaakte taart. Aandacht voor het interieur...
Stationsweg 29
9171 LR Blije -
Hegebeintum
Hegebeintum
Het landschap langs de Friese kust heeft een bijzonder kenmerk: de terp. Terpen zijn opgeworpen woonheuvels, die bescherming...
Underom 13
9173 GD Hegebeintum -
Vegotel
Vegotel
Welkom bij Vegotel, een zeer milieuvriendelijk hotel welke een alledaags vegan ontbijt inclusief kaas- zuivel en vleesvervangers...
Zeedijk 6
9171AM Blije -
Harsta Hoeve
Harsta Hoeve
Fraai gelegen op het landgoed 'Harsta State' in Hegebeintum, vind je in de Harsta Hoeve een gastvrij onderdak, waar je ongestoord...
Harstawei 23
9173GA Hegebeintum -
Kennis- en Ynformaasjesintrum Terp Hegebeintum
Kennis- en Ynformaasjesintrum Terp Hegebeintum
Het Kennis- en Ynformaasjesintrum Terp Hegebeintum ligt aan de voet van de hoogste terp van Nederland. Hier kunt u toegangskaarten...
Kennis- en Ynformaasjesintrum Terp Hegebeintum
Pypkedyk 4
9173 GC Hegebeintum -
Kweldercentrum Noarderleech
Kweldercentrum Noarderleech
Ga je op pad in Noard-Fryslân Bûtendyks? Start dan je bezoek bij Kweldercentrum Noarderleech. Daar kun je op een leuke manier...
Kweldercentrum Noarderleech
Noorderleeg 5 a
9074 TG Hallum -
Wachten op hoog water
Wachten op hoog water
“Wachten op hoog water” is een beeld van Jan Ketelaar. Het beeld bestaat uit twee, van metaal gelaste, vrouwen van vijf meter...
Nieuwe Zeedijk
9151AE Holwerd
Verder lezen? - Ontdek ook deze verhalen over de Kracht van het Water
-
De Rottum Expeditie
De Rottum Expeditie
Ten oosten van Schiermonnikoog ligt nog een stukje van de Wadden. Een gebied waar de zee en de wind vrij spel hebben. Wij spraken Peter van der Schelde over zijn boek ‘De Rottum Expeditie’ en dit veranderlijke gebied.
-
Vuurtorens van de Wadden: Harlingen
Vuurtorens van de Wadden: Harlingen
Het zijn iconische bouwwerken van de Waddeneilanden: vuurtorens! Maar langs de Waddenkust vind je er ook een aantal. Daar schijnen wij ons lichtje de komende tijd op. Onder andere in Harlingen!
-
Vuurtorens van de Wadden: Huisduinen
Vuurtorens van de Wadden: Huisduinen
Het zijn iconische bouwwerken van de Waddeneilanden: vuurtorens! Maar langs de Waddenkust vind je er ook een aantal. Daar schijnen wij ons lichtje de komende tijd op. Onder andere in Huisduinen, bij Lange Jaap!
-
Vuurtorens van de Wadden: Texel
Vuurtorens van de Wadden: Texel
Het zijn iconische bouwwerken van de Waddeneilanden: vuurtorens! De komende tijd schijnen we een lichtje op alle zes vuurtorens. Dit keer in de spotlight: de Eierland van Texel.
-
Vuurtorens van de Wadden: Schiermonnikoog
Vuurtorens van de Wadden: Schiermonnikoog
Het zijn iconische bouwwerken van de Waddeneilanden: vuurtorens! De komende tijd schijnen we een lichtje op alle zes vuurtorens. Dit keer in de spotlight: de Noorder- en Zuidertoren van Schiermonnikoog.
-
Vismigratie in het Waddengebied
Vismigratie in het Waddengebied
Elk jaar trekken verschillende soorten vissen naar een ander gebied om te paaien. Deze vissen worden ook wel trekvissen genoemd. Maar wat is het belang van trekvissen?