Koeien in duinen en kwelders van De Vennoot

Een ruig en onbedijkt weidegebied op Oost-Ameland is in gezamenlijk eigendom via 560 aandelen. De Vennoot staat voor bijzondere cultuurhistorie en een mooi landschap.


Leestijd: ongeveer 5 minuten

De Vennoot

Een bijzondere aanblik: vee in de duinen, in de kwelder en soms pootjebadend in het slik bij de Waddenzee. Ten oosten van Buren ligt De Vennoot, een ruig en onbedijkt gebied. Geen sloten, maar slenken. Koeien, paarden en schapen van verschillende Amelander boeren gaan er grazend hun gang.

Het gezamenlijke eigendom is geregeld via 560 overerfbare aandelen. De Vennoot staat voor een bijzondere cultuurhistorie en ook voor een verrassend mooi landschap. Eilanders genieten er graag van de stilte en de weidsheid. Eigenaar is de ‘BV Maatschappij tot Exploitatie van onroerende goederen op het Oosteinde Oerd en Neerlands Reid BV’. In de volksmond kortweg De Vennoot en ook het gebied wordt zo genoemd. De kwelder Neerlands of Nieuwlands Reid beslaat het grootste deel, met in het noorden de veelzeggende naam Zoute Weide.

Je ziet de Vennoot vanaf het fietspad bij de Kooioerdstuifdijk dat er bijna helemaal langs loopt. Eeuwen geleden waren hier al gemeenschappelijke weide- en hooilanden, zoals gebruikelijk in onbedijkte gebieden op Ameland. Een grote overstroming van de Noordzee eind 18de eeuw liet echter een kale zandvlakte achter tussen de Kooiduinen en het Oerd. Lang was er niets mee te beginnen. Dat veranderde na de aanleg van de stuifdijk in 1893 die moest voorkomen dat het eiland in tweeën zou breken. Inmiddels kun je genieten van het prachtige uitzicht op de eendenkooi en Kooikersdunen vanaf restaurant 't Koaikershuus.

Agrarische verleden

Na de aanleg van de stuifdijk ontstond een duinvorming aan de Noordzeekant. Aan de zuidzijde ontstond de kwelder waar uiteindelijk weer begrazing mogelijk werd. Het agrarisch gebruik werd strikt geregeld. Boeren in Buren die een jaar lang een rokende schoorsteen hadden, mochten er gebruik van maken: het skó'stienrecht (schoorsteenrecht). In 1920 gingen de boeren over tot de oprichting van het vennootschap voor het 560 hectare tellende terrein. Er werden 560 aandelen uitgegeven voor 50 gulden per stuk. Nog steeds geeft één aandeel recht op beweiding door twee schapen, één pink, een halve koe of een half paard, tussen 1 mei en 1 december. Het hoeden van het vee gebeurde eerst om de beurt. Tegenwoordig heeft De Vennoot daar een hoeder voor in dienst. Twee keer per dag doet hij zijn 3,5 uur durende ronde.

Er is ooit sprake geweest van inpoldering. Dat de boel regelmatig onder water staat was (en is) namelijk best lastig. Bij een onverwachte storm zagen boeren hun hooi soms met het zeewater wegdrijven. Ook zorgen stroming en golven voor afkalving van de oever. Maar dit plan ging niet door. Daardoor geeft de Vennoot een unieke blik op het agrarische verleden van de Wadden.

Wil je het goed zien, fiets dan vooral nog even door naar de Oerdhut en beklim vandaar de Oerdblinkert. Dit is het hoogste punt van Ameland. Behalve een prachtig uitzicht over de Waddenzee en natuurgebieden het Oerd en de Hôn, kijk je hier uit over een landschap waar mens en natuur al eeuwenlang zo goed en zo kwaad als het gaat leven met elkaar.

Route: ’t Oerd

Fiets langs ruige weide- en hooilanden naar natuurgebied ’t Oerd en beklim de Oerdblinkert.

Afstand: 12 kilometer | Duur: ongeveer 55 minuten

Bekijk de route!

Meer ontdekken? - De leukste locaties op Ameland

Verder lezen? - Ontdek ook deze verhalen over Ode aan het Landschap

Mis niets!

Ontvang het laatste nieuws, de mooiste verhalen en de leukste routes van VisitWadden.